โมเดลทอบิน

โมเดลทอบินเป็นการสรุปเกี่ยวกับแนวคิดของเคนส์ในทฤษฎีความต้องการเงินในเชิงเก็งกำไร โดยเขาเชื่อว่าคนมีความมั่นใจในความคาดหวังเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ยในอนาคต และตัดสินใจในสิ่งที่ต้องถือเงินหรือตราสารหนี้ สำหรับนักลงทุนต่างมีความคาดหวังที่แตกต่างกัน ทำให้มีคนถือเงินและคนถือพันธบัตรอย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ได้ถือทั้งสองอย่างพร้อมกัน แต่ความเป็นจริงกลายเป็นว่านักลงทุนมักลังเลในความคาดหวังของตน โดยปกติแล้วคนมักจะถือเงินและพันธบัตรพร้อมกัน ดังนั้นนักวิจัยหลายคนจึงได้เสนอแนวความคิดใหม่ต่อทฤษฎีของเคนส์ โดยที่แนวคิดที่โดดเด่นที่สุดคือ "โมเดลทอบิน" ซึ่งศึกษาว่าคนจะเลือกการจัดสรรทรัพย์สินการเงินที่เหมาะสมอย่างไรภายใต้ความไม่แน่นอนในอนาคต.

แนวคิดของเจมส์ ทอบิน

เจมส์ ทอบินเชื่อว่าหลักการพื้นฐานในการกำหนดพอร์ตการลงทุนของนักลงทุนคือการเพิ่มประโยชน์คาดหวังสูงสุด ในการเลือกพอร์ตการลงทุน นักลงทุนจะต้องพิจารณาถึงปริมาณผลตอบแทนและความเสี่ยง โดยในโมเดลทอบินรูปแบบการถือทรัพย์สินก็มีอยู่สองประเภท คือ เงินและพันธบัตร การถือพันธบัตรสามารถทำให้ได้รับดอกเบี้ย แต่ก็ต้องรับความเสี่ยงจากการสูญเสียหากราคาพันธบัตรลดลง ทำให้พันธบัตรถือเป็นทรัพย์สินที่มีความเสี่ยง ในขณะที่การถือเงินแม้จะไม่มีผลตอบแทน แต่ก็ไม่ต้องรับความเสี่ยง (ยกเว้นกรณีการเปลี่ยนแปลงราคาสินค้า) ดังนั้นเงินจึงถือเป็นทรัพย์สินที่ปลอดภัย.

ประเภทนักลงทุนตามโมเดลทอบิน

เมื่อต้องเผชิญกับตัวเลือกเดียวกันคนอาจทำการเลือกที่แตกต่างกันโดยขึ้นอยู่กับทัศนคติต่อความเสี่ยง ทอบินจึงแบ่งนักลงทุนออกเป็นสามประเภทคือ 1. ผู้หลีกเลี่ยงความเสี่ยง ที่มุ่งเน้นความปลอดภัยและพยายามหลีกเลี่ยงการเสี่ยง 2. ผู้รักความเสี่ยง ที่ชอบการเสี่ยงและมุ่งมั่นในการแสวงหาผลตอบแทนที่คาดไม่ถึง 3. ผู้มีท่าทีเฉยต่อความเสี่ยง ที่มุ่งไปที่ผลตอบแทนที่คาดหวังแต่ก็ให้ความสำคัญกับความปลอดภัย เมื่อนักลงทุนมั่นใจในผลตอบแทนพวกเขาจะไม่คำนึงถึงความเสี่ยง ทอบินเชื่อว่าผู้หลีกเลี่ยงความเสี่ยงเป็นกลุ่มที่เยอะที่สุดในชีวิตจริง ขณะที่สองกลุ่มหลังมีจำนวนน้อย แบบทฤษฎีการเลือกสินทรัพย์ควรวิเคราะห์จากกลุ่มนี้เป็นหลัก.

ทฤษฎีประโยชน์และความเสี่ยง

ทอบินเชื่อว่าประโยชน์เชิงบวกจากผลตอบแทนจะลดลงเมื่อผลตอบแทนเพิ่มขึ้น ในขณะที่ความเสี่ยงเชิงลบจะเพิ่มขึ้นตามความเสี่ยงที่สูงขึ้น หาก某นักลงทุนถือเงินเท่านั้นและไม่มีพันธบัตรเพื่อให้มีผลตอบแทนเขาจะแลกเงินบางส่วนเพื่อเป็นพันธบัตรเพราะลดสัดส่วนเงินในสินทรัพย์จะให้นำไปสู่ประโยชน์ที่เกิดจากผลตอบแทน แต่เมื่อสัดส่วนพันธบัตรเพิ่มขึ้น ขอบเขตประโยชน์ค่อยๆลดลงในขณะที่ความเสี่ยงเพิ่มขึ้น เมื่อผลตอบแทนเชิงบวกที่ลงมากับความเสี่ยงเริ่มลดจนถึงจุดที่เท่ากับศูนย์เขาจะหยุดแลกเงินเป็นพันธบัตร ทฤษฎีนี้อธิบายสาเหตุที่คนถือเงินและพันธบัตรในสถานการณ์ที่ไม่แน่นอน และพฤติกรรมเลือกระหว่างทั้งสองประเภท.

ภาพกราฟของโมเดลทอบิน

ในกราฟนี้ส่วนบนจะบ่งบอกถึงผลตอบแทนที่คาดหวัง ส่วนแกนแนวนอนแสดงถึงความเสี่ยง เส้น OC1, OC2, OC3 แสดงถึงแนวทางโอกาสการลงทุนในระดับอัตราดอกเบี้ยที่แตกต่างกัน (r1, r2, r3, r3 > r2 > r1) เส้น I1, I2, I3 คือลูกโค้งไร้ความแตกต่าง ซึ่งในลูกโค้งใดๆ ก็จะมีการผสมผสานระหว่างผลตอบแทนและความเสี่ยงที่ได้ประโยชน์ในระดับที่เท่ากัน ส่วนล่างของกราฟแกนตั้งซ้ายแสดงถึงสัดส่วนของทรัพย์สินที่มีความเสี่ยง (พันธบัตร) ซึ่งมีลูกศรชี้ลงจาก 0-1 (100%) และแกนขวาแสดงถึงสัดส่วนของทรัพย์สินที่ปลอดภัย (เงิน) มีลูกศรชี้ขึ้นจาก 0-1 (100%) โดยเมื่อตอนอัตราดอกเบี้ยเป็น r1 เส้นไร้ความแตกต่าง I1 จะตัดเส้น OC1 ที่จุด A โดยจุดนั้นสัดส่วนสินทรัพย์คือ M1 + b1 = 1 ซึ่งชัดเจนว่า M1 > b1 ดังนั้นในจุด A ความเสี่ยงและผลตอบแทนค่อนข้างน้อย หากตลาดอัตราดอกเบี้ยเพิ่มเป็น r2 โอกาสการลงทุน OC2จะตัด I2 ที่จุด B ส่วนสัดส่วนสินทรัพย์ก็จะเปลี่ยนแปลง โดยสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงเพิ่มจาก b1 เป็น b2 ในขณะที่สินทรัพย์ที่ปลอดภัยลดจาก M1 เป็น M2 ดังนั้นในจุด B ความเสี่ยงและผลตอบแทนจะสูงกว่าจุด A หากอัตราดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นไปถึง r3 จุดตัดจะเป็น C สัดส่วน b3 จะมากกว่า M3 ผลตอบแทนและความเสี่ยง ณ จุดนี้จะสูงมากกว่าจุด A และ B.

การประเมินโมเดลทอบิน

โมเดลทอบินเป็นการพัฒนาทฤษฎีของเคนส์ในด้านความต้องการเงินคำเก็งกำไร ผ่านทฤษฎีนี้ ทอบินได้แสดงให้เห็นถึงการที่ผู้คนได้จัดสรรสินทรัพย์ระหว่างเงินกับพันธบัตรภายใต้เหตุการณ์ไม่แน่นอนในอนาคตตามหลักการเพิ่มประโยชน์สูงสุด โดยความต้องการเงินตราควรมีการเปลี่ยนแปลงอย่างตรงกันข้ามกับอัตราดอกเบี้ย “โมเดลทอบิน” แม้ว่าจะมีความสอดคล้องกับความเป็นจริงที่สูงกว่าทฤษฎีของเคนส์ แต่ก็มีนักวิชาการตะวันตกหลายคนที่ชี้ให้เห็นถึงข้อจำกัดของโมเดลดังกล่าว เช่นโมเดลดังกล่าวไม่ได้คำนึงถึงการเปลี่ยนแปลงราคา และรวมถึงเพียงแค่เงินและพันธบัตร ไม่รวมถึงสินทรัพย์การเงินอื่นๆ ซึ่งชัดเจนว่าไม่ตรงกับสถานการณ์ทางการเงินในปัจจุบัน.